LEERAMBASSADEUR BIEDT INZICHT IN ONTWIKKELMOGELIJKHEDEN

Een mens is nooit uitgeleerd. Juist in de Sociale Ontwikkelbedrijven niet. En voor wie nog een duwtje in de rug nodig heeft, is er de leerambassadeur. Een pilot bij Wedeka wijst uit dat de laagdrempelige aanpak van leerambassadeurs toekomst heeft.

Met de omslag van de sociale werkvoorziening naar sociale ontwikkelbedrijven vindt eveneens een omslag plaats in het opleidingsbeleid van die bedrijven. ‘De nadruk ligt nu nóg meer op ontwikkelen’, vertelt Anne-Marie van Zanten, opleidingsadviseur en -coördinator bij Wedeka Bedrijven. ‘Het gaat er niet alleen om mensen op te leiden in hun eigen of een toekomstige functie, maar het gaat ook om zelfredzaamheid zodat onze mensen zich staande weten te houden in deze soms ingewikkelde maatschappij.’

Van Zanten kwam twee jaar geleden zo’n beetje op de eerste dag van de coronapandemie in dienst bij Wedeka. ‘Dat was geen flitsende start’, herinnert ze zich. ‘Er moesten veel opleidingen stop gezet worden, en daarna weer opgestart. Gelukkig is het goed gekomen. Om de ontwikkelingen bij te houden, hebben we tijdens de coronaperiode ons opleidingsplan herschreven. Een cursus digitale vaardigheden, een opstaptraining om er achter te komen welke vaardigheden je nog mist, online werken aan je talent, je eigen inzetbaarheid vergroten… het is maar een greep uit de mogelijkheden die uit dit plan zijn voortgekomen. Ook de leerambassadeurs van FNV Overheid in de subbranche sociale ontwikkelbedrijven hebben we in ons opleidingsplan meegenomen. Ze maken hiermee formeel onderdeel uit van ons totale pakket.’

Nut en noodzaak

Elanda de Boer, FNV-bestuurder SW Noord-Nederland, vertelt over nut en noodzaak van de leerambassadeurs: ‘In de cao’s Sociale Werkvoorziening en Aan de Slag zijn afspraken gemaakt over ontwikkeling. Om meer werknemers met een arbeidsbeperking bewust te maken van hun individuele mogelijkheden is de FNV in 2019, met ondersteuning van SBCM, het A&O-fonds in de sector, een pilot gestart. Met deze pilot wil de FNV onderzoeken in hoeverre de inzet van leerambassadeurs medewerkers kan motiveren zich (verder) te ontwikkelen. Zeker voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie is het blijven ontwikkelen van vaardigheden belangrijk om, zo zelfredzaam mogelijk, te kunnen functioneren op het werk en in de huidige maatschappij.’

‘SBCM heeft een breed leeraanbod waar de leerambassadeur van op de hoogte is en de collega’s naar kan doorverwijzen’, vervolgt ze. ‘Omdat de leerambassadeurs geen hiërarchische positie hebben ten opzichte van hun collega’s, vormen zij een laagdrempelige manier om samen het gesprek te voeren over iemands wensen en mogelijkheden. Dat deze aanpak werkt, is gebleken bij Wedeka.’

‘De verantwoordelijkheid om de inzetbaarheid van de mensen te vergroten, ligt bij Wedeka primair bij de leidinggevende’, vult Van Zanten aan. ‘Maar er is ook een groep mensen die de leidinggevende niet bereikt. Omdat ze niet durven, omdat ze slechte ervaringen met leren hebben, of omdat ze nog niet in staat zijn over hun eigen ontwikkeling te praten. Als de werkleider hen hierop aanspreekt, dan zeggen ze bijvoorbeeld dat ze geen behoefte hebben aan persoonlijke ontwikkeling. Ik denk dat de leerambassadeurs een belangrijke rol kunnen spelen om deze mensen wél te bereiken.’

Iedereen is verschillend

Harry de Vries is één van de twee leerambassadeurs bij Wedeka Bedrijven in Ter Apel. ‘Door de lange coronaperiode heeft het even geduurd voordat ik aan de slag kon als leerambassadeur. Dus ik werk nog aan het vergroten van mijn bekendheid. Het is de bedoeling dat ik in gesprek ga met collega’s over hun ontwikkelwensen. Dat is namelijk wat ik tijdens mijn opleiding voor deze functie vooral heb geleerd: gesprekken voeren.’

‘Veel mensen die hier werken denken misschien: wat kan ik nou nog leren?’, zegt hij. ‘Nou, heel veel, weet ik inmiddels. Je kunt bijvoorbeeld verder groeien in zelfvertrouwen, in meer zelfstandigheid, in gespreksvaardigheden, maar ook in toewerken naar een nieuwe functie of zelfs leidinggeven. Iedereen is verschillend en de vragen en wensen zullen daarom ook verschillen. In ons gesprek kan de medewerker zelf ontdekken waar zijn of haar mogelijkheden en kansen liggen. Want iedereen kan altijd verder groeien. Of je nou intern wilt doorgroeien of extern. Hiervoor hebben we de eigen ontwikkeltrajecten van Wedeka, die zijn te volgen via zowel de computer als vanuit de schoolbanken. Maar er bestaan daarnaast ook andere ontwikkelmogelijkheden zoals te vinden is op de WERK-portal van SBCM of via Oefenen.nl. Daar vertel ik dan over.’

De Vries ziet het leerambassadeur zijn als een mooie aanvulling op zijn takenpakket: in het voorjaar werk ik als hovenier, in de zomermaanden ben ik brug- en sluismeester, en in de wintermaanden ben ik beschikbaar voor alle klussen die zich aandienen. Ik doe dit al 38 jaar en het bevalt me prima. Bovendien ben ik actief als kaderlid voor de bond. En nu ik óók leerambassadeur ben geworden, heb ik nóg meer afwisseling in mijn werk. Dat vind ik fijn. Ik vind dat je altijd in beweging moet blijven. Ik sluit dan ook niet uit dat ik straks zelf weer een cursus of training ga volgen om mijn inzetbaarheid nog verder te ontwikkelen.’

Kaderfunctie

Begin deze maand (september) is de pilot leerambassadeurs beëindigd. ‘Dat is nu eenmaal het lot van pilots’, zegt FNV-bestuurder De Boer. ‘Namelijk dat er eens een einde aan komt. Maar daarmee komt geen einde aan de leerambassadeurs zelf. We laten deze functie als kaderfunctie voortbestaan waarin we leerambassadeurs zullen trainen en coachen. We gaan er echter niet actief op sturen. Waar de kansen zich voordoen, zorgen we voor een leerambassadeur in het bedrijf. Maar niet iedereen is geschikt als leerambassadeur en ook niet ieder bedrijf staat open voor de leerambassadeur. Het vergt van een bedrijf dat het de leerambassadeur faciliteert en ondersteunt om gesprekken te voeren met collega’s. Onze ervaring is dat dit geen vanzelfsprekendheid is, terwijl juist in de omvorming van een sociaal werkbedrijf naar een sociaal ontwikkelbedrijf een leerambassadeur van belang is.’