Als gevolg van de hoge inflatie holt de koopkracht achteruit. Terwijl het kabinet aarzelend en halfslachtig reageert, laat de FNV geen tijd verloren gaan. ‘We pakken door met een landelijke campagne: Nederland verdient beter!’, zegt voorzitter Tuur Elzinga strijdbaar. ‘Er is geld zat, het moet alleen eerlijker worden verdeeld.’

Verhoog de lonen ieder jaar minimaal met de inflatie*, til het minimumloon naar 14 euro per uur en houd de energierekening betaalbaar. Dat zijn de belangrijkste eisen van de campagne ‘Nederland verdient beter!’.

‘Steeds meer mensen maken zich zorgen of ze aan het eind van de maand hun rekeningen nog wel kunnen betalen’, licht Elzinga toe. ‘Uit onderzoek onder onze leden blijkt dat mensen zelfs regelmatig een maaltijd overslaan, of niet meer naar de huisarts of tandarts durven. Daar ben ik enorm van geschrokken. De prijzen gaan flink omhoog, maar ons inkomen blijft achter. En van het kabinet moeten we het ook al niet hebben. Het lijkt misschien wel dat het kabinet er van alles aan doet, maar het is niet meer dan wat tijdelijke pleisters plakken. We hebben op de lange termijn ook koopkrachtbehoud en dus hogere lonen nodig. Daarom zijn we deze campagne gestart.’

Geest uit de fles

De actiebereidheid onder de leden is groot, dat blijkt niet alleen uit onderzoek, maar ook op straat. Overal in het land vonden al actiebijeenkomsten plaats en in Rotterdam trokken stakende medewerkers van de Bijenkorf in optocht door de stad om aandacht te vragen voor hun eisen.

‘Kun je nagaan hoe hoog de nood is’, zegt Elzinga, ‘daar is al minstens in geen vijftig jaar gestaakt’. De voorzitter hoopt dat de geest nu uit de fles is en dat mensen overal in het land voor zichzelf opkomen. ‘Het gaat echt ergens over en behoud van koopkracht* is wel het minste waar we recht op hebben. Nederland is de afgelopen 25 jaar anderhalf keer rijker geworden, maar de lonen zijn gelijk gebleven. Onze economie is het sterkst gegroeid van heel Europa, er is echt geld zat. Maar de werknemers die er het hardst voor werken, zien er weinig van terug, terwijl de aandeelhouders* steeds meer in hun zakken stoppen. Wat is dat voor onzin?!’

Inhaalslag

De toegenomen welvaart moet zich nu eindelijk vertalen in meer zekerheid, dat is de kern van de campagne ‘Nederland verdient beter!’. Zekerheid over behoud van koopkracht, zekerheid over je arbeidscontract en zekerheid dat je de energierekening kunt blijven betalen.

‘Steeds meer huishoudens zakken onder het bestaansminimum’, weet de voorzitter, ‘ook de ombudsman luidt daarover de noodklok. Daarom moeten om te beginnen het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen omhoog. Het kabinet heeft een stapje in de goede richting gezet, maar dat is lang niet genoeg. Nu de economie hartstikke in de lift zit, is een minimumloon van 14 euro niet meer dan redelijk. Dan maak je pas echt een inhaalslag.’

Misbruik

Sinds de oorlog in Oekraïne in februari uitbrak, hangt de sterk gestegen gasprijs als een donderwolk boven de Nederlandse economie. Terwijl de gevolgen steeds voelbaarder werden, nam het kabinet een afwachtende houding aan.

Elzinga zag dit met lede ogen aan. ‘Wij drongen er al in maart op aan om de prijzen te beteugelen, maar het kabinet gaf de bedrijven alle ruimte om de prijzen te verhogen, zodat ze hun winst op peil konden houden. Veel werkgevers zagen hun winst zelfs toenemen, ik sluit bepaald niet uit dat er bedrijven zijn die misbruik hebben gemaakt van de situatie en hun prijzen zonder duidelijke noodzaak hebben verhoogd.’

Nu het kabinet eindelijk maatregelen heeft afgekondigd noemt de voorzitter dit ‘te weinig en te laat’. ‘Het is nog steeds onduidelijk hoe die uitpakken. Ze willen bijvoorbeeld een maximum stellen aan de prijs die we voor energie moeten betalen, maar het is nog steeds onduidelijk hoe dat uitpakt. Veel mensen zijn onzeker of ze straks toch niet in de kou zitten. Dat laten wij niet gebeuren.’

Sappelen

De FNV had de eis dat de lonen ieder jaar verhoogd moeten worden met de inflatie nog niet bekendgemaakt, of premier Rutte en VNO-NCW-voorzitter Thijssen riepen al in koor dat deze "absurd" en "niet realistisch" is. Elzinga is daar niet van onder de indruk. ‘We vragen alleen maar behoud van koopkracht, eigenlijk hebben de werknemers recht op meer, want de productiviteit is ook gestegen en daar hebben we het niet eens over. Maar de werkgevers denken alleen aan hun winst, of de lonen op niveau blijven zal ze worst wezen. Zelfs het midden- en kleinbedrijf keert zich tegen onze looneisen, maar ze vergeten dat juist de winkeliers afhankelijk zijn van de koopkracht van de mensen.’

Over de financiering van de vakbondswensen maakt de voorzitter zich geen zorgen. ‘Het kapitaal hoopt zich op. Dat zag je bijvoorbeeld bij de coronacrisis, toen kwamen opeens ook miljarden op tafel. Wat we met z’n allen verdienen moet alleen eerlijker worden verdeeld, dat kan door enerzijds de lonen te verhogen en anderzijds de winst en het vermogen zwaarder te belasten. Want de salarissen in de publieke sector en de uitkeringen moeten ook omhoog. Aandeelhouders worden nu slapend rijk, terwijl werknemers die keihard werken moeten sappelen, dat kan en moet anders.’

Doorbraak

Elzinga is ervan overtuigd dat de campagne impact zal hebben. De eerste cao’s met automatische prijscompensatie* zijn inmiddels afgesloten, het ledental stijgt en de actiebereidheid is enorm. Bovendien dringen ook onafhankelijke organisaties als de Nationale Ombudsman, de SER en de Nederlandse Bank erop aan om de inkomenscrisis daadkrachtig te bestrijden en de armoede aan te pakken.

‘Dit is hét moment om een doorbraak te forceren’, stelt de voorzitter. ‘Onze leden hebben weinig vertrouwen in de politiek, dus doen we het zelf wel. Wij gaan het verschil maken, daar zijn we zelfverzekerd genoeg voor. Als het moet, organiseren we een landelijke stakingsdag, in verschillende sectoren hebben we al laten zien dat actievoeren en staken loont. We kunnen echt wel een deuk in een pakje boter slaan.’

Manifestatie #NLverdientBeter

Zaterdag 26 november was de grote startmanifestatie van ‘Nederland verdient beter’. Tijdens de manifestatie gaven leden een inkijkje in hun penibele situaties en werd een nieuwe eis gepresenteerd: 'Wij willen 60 miljard terug'. Dat is opgeteld het bedrag dat werkenden, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden afgelopen jaar samen zijn kwijtgeraakt door de inflatie, en doordat het minimumloon niet naar 14 euro ging.

Bekijk hieronder de aftermovie van de manifestatie in het Olympisch Stadion.